Stowarzyszenie Marsz Niepodległości ponownie wnioskuje o status zgromadzenia cyklicznego

Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” nie ustępuje w walce o status zgromadzenia cyklicznego!

 

• • Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości złożyło kolejny wniosek do Wojewody Mazowieckiego o wyrażenie zgody na cykliczne organizowanie zgromadzenia publicznego w dniu 11 listopada w latach 2025-2027.

• • Wojewoda Mazowiecki odmawiał już przyznania Marszowi Niepodległości statusu zgromadzenia cyklicznego dwukrotnie: pierwszy raz w styczniu, drugi raz w lipcu 2024 r.

• • Wojewoda Mazowiecki kwestionował m. in. fakt, że Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” odpowiadało za organizację zgromadzenia w 2021 r.

• • Po 11 listopada 2024 r. nie ma żadnych wątpliwości co do tego, że Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” spełnia ustawowe przesłanki, aby ubiegać się o status zgromadzenia cyklicznego.

 

Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” złożyło wniosek do Wojewody Mazowieckiego o wyrażenie zgody na cykliczne organizowanie Marszu Niepodległości w latach 2025-2027. W ocenie władz Stowarzyszenia, zgromadzenie publiczne, odbywające się corocznie od 14 lat każdego 11 listopada, znane jako Marsz Niepodległości, spełnia wszystkie kryteria formalne zapisane w  ustawie Prawo o zgromadzeniach.

Przypomnijmy. Marsz Niepodległości po raz pierwszy otrzymał status zgromadzenia cyklicznego w 2017 roku. Ówczesny Wojewoda Mazowiecki wydał decyzję obejmującą kolejne coroczne edycje Marszu Niepodległości w latach 2017–2020. W 2021 roku Wojewoda Mazowiecki ponownie przyznał marszowi status zgromadzenia cyklicznego na kolejne lata (2021–2023). Decyzja ta spotkała się jednak z zaskarżeniem przez Prezydenta m. st. Warszawy Rafała Trzaskowskiego.

W wyniku działań prawnych podjętych przez Prezydenta m. st. Warszawy, Sąd Okręgowy w Warszawie uchylił decyzję wojewody o przyznaniu statusu zgromadzenia cyklicznego na lata 2021–2023. Sąd Apelacyjny w Warszawie to postanowienie podtrzymał, oddalając jednocześnie wniosek prokuratora generalnego o wstrzymanie wykonania postanowienia do czasu rozpatrzenia złożonej przez niego skargi nadzwyczajnej. W rezultacie w 2021 roku, choć Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” organizowało – tak jak w poprzednich latach – Marsz Niepodległości, to równolegle do Marszu Niepodległości, w tym samym miejscu i czasie, odbywały się uroczystości państwowe, których formalnym organizatorem był Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Faktycznie były to jednak dwa, odrębne, niezależne wydarzenia. Czuwanie nad przebiegiem Marszu Niepodległości, zabezpieczenie wydarzenia oraz jego koszty nadal spoczywało na barkach Stowarzyszenia „Marsz Niepodległości”. Przedstawiciele Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych ograniczyli się jedynie do złożenia kwiatów przed „Miejscem Uświęconym Męczeńską Krwią Polaków Walczących o Wolność” przy Al. Jerozolimskich 37 oraz przed popiersiem Ignacego Jana Paderewskiego w Parku Skaryszewskim.

Dopiero w październiku 2022 roku Sąd Najwyższy uwzględnił skargę nadzwyczajną Prokuratora Generalnego i przywrócił status zgromadzenia cyklicznego dla Marszu Niepodległości. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Najwyższy wskazał, że Rafał Trzaskowski jako Prezydent m. st. Warszawy w ogóle nie miał nawet legitymacji, by złożyć odwołanie w sprawie cykliczności Marszu Niepodległości w latach 2021-2023. Okoliczności organizacji marszu w 2021 roku miały jednak niebagatelny wpływ na późniejszą decyzję wojewody w 2024 roku.

To właśnie na wątpliwości dotyczące organizacji wydarzenia w 2021 roku powołał się Wojewoda Mazowiecki Mariusz Frankowski, odmawiając w stycznia 2024 r. wyrażenia zgody na cykliczne organizowanie Marszu Niepodległości w latach 2024-2026. W tym sporze Sąd Okręgowy w Warszawie dwukrotnie uchylał negatywną dla Stowarzyszenia „Marsz Niepodległości” decyzję Wojewody Mazowieckiego, jednak Sąd Apelacyjny w Warszawie ostatecznie rozstrzygnął sprawę na jego korzyść, utrzymując decyzję o odmowie w mocy.

Kolejną próbę Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” podjęło na przełomie czerwca i lipca 2024 roku. Począwszy od lutego 2024 r., 11 dnia każdego kolejnego miesiąca, aż do 11 października 2024 r. Stowarzyszenie odbywało zgromadzenie publiczne, które – tak jak Marsz Niepodległości – swój początek miało na Rondzie Dmowskiego i kończyło się na błoniach Stadionu Narodowego. Celem każdorazowo było wyrażenie dumy narodowej i przywiązania do polskiego dziedzictwa narodowego. Wojewoda jednak ponownie odmówił, a postępowanie przed sądem również zakończyło się utrzymaniem jego decyzji w mocy.

Nie ma w Polsce zgromadzenia publicznego, które bardziej niż Marsz Niepodległości, zasługiwałoby na miano „cyklicznego”. Marsz Niepodległości odbywa się w sposób nieprzerwany każdego 11 listopada kolejnego roku począwszy od 11 listopada 2010 r. Od 2012 r. za jego organizację formalnie odpowiada Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości”. Od 2014 r. Marsz Niepodległości odbywa się zawsze na tej samej trasie, mając swój początek na Rondzie Romana Dmowskiego i koniec na błoniach Stadionu Narodowego. 

Nie ulega wątpliwości, że po 11 listopada 2024 r. Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” zyskało po raz kolejny podstawy do tego, aby ubiegać się o status zgromadzenia cyklicznego. Spełnione jest bowiem formalne kryterium trzykrotnej organizacji zgromadzenia w ciągu trzech ostatnich lat – 2022, 2023 i 2024. 

Należy podkreślić, że „zasadniczo, decyzja o zgodzie na zgromadzenie cykliczne ma charakter porządkujący i pozwalający z dużym wyprzedzeniem dysponować wiedzą o wydarzeniach w sferze publicznej mających wpływ na organizację ruchu i inne aspekty życia we wspólnocie samorządowej. Podkreślił to również Trybunał Konstytucyjny wskazując, że „cecha zgromadzenia cyklicznego, jaką jest jego powtarzalność, jest korzystna dla zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego, a więc realizacji funkcji gwarancyjnej państwa w zakresie wolności zgromadzeń” (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 16 marca 2017 r., k.p. 1/17, pkt 4.3.7., nb 214)” (postanowienie SN z 20.06.2023 r., II NSNc 133/23, OSNKN 2023, nr 3, poz. 14). Zgoda na cykliczne organizowanie zgromadzeń w latach 2025-2027 w sposób oczywisty wpłynie pozytywnie na możliwości organizacyjne Stowarzyszenia w zakresie Marszu Niepodległości. Z góry bowiem będzie wiadomym, w jakich godzinach odbędzie się zgromadzenie publiczne, w jakim miejscu się rozpocznie i jaką trasą będzie przebiegać. Pozwoli to odpowiednio wcześniej, bez zbędnego ryzyka, wdrożyć jeszcze bardziej zaawansowane środki bezpieczeństwa. Pewność i przewidywalność sytuacji jest jednak również w interesie wszelkich służb, które będą przygotowywać się do zabezpieczenia porządku publicznego tego dnia. Cykliczność Marszu Niepodległości w sposób pozytywny wpłynie zwłaszcza na pracę funkcjonariuszy Policji, którzy mając wiedzę o planowanym zgromadzeniu z dużym wyprzedzeniem, będą w stanie odpowiednio zaplanować swoje działania w taki sposób, aby nie zachwiało to w żaden sposób realizacją innych zadań, które funkcjonariusze Policji realizują w toku swojej służby w całej Polsce.

O wcześniejszych staraniach Stowarzyszenia „Marsz Niepodległości” o status zgromadzenia cyklicznego przeczytasz również tutaj: Bartosz Malewski: Stowarzyszenie „Marsz Niepodległości” na froncie walki o wolność do zgromadzeń – Marsz Niepodległości.